In het nieuwe rapport ‘Aangespoeld. Zeezoogdieren in België in 2024’ vat het Instituut voor Natuurwetenschappen de resultaten van het onderzoek van gestrande zeezoogdieren in België in 2024 samen. Er spoelden 36 Bruinvissen en 72 zeehonden aan, en een zeer jonge Dwergvinvis. Daarnaast geeft het rapport een overzicht van waarnemingen van opmerkelijke soorten, en ligt focus op enkele relevante evenementen.
Bruinvissen op het strand en in zee
In 2024 spoelden slechts 36 Bruinvissen aan in België. Dit aantal lag tijdens de voorbije 22 jaren enkel in 2023 lager (26). De toenemende trend in het aantal gestrande Bruinvissen, die zich inzette rond de eeuwwisseling, is het gevolg van een verschuiving van de populatie binnen de Noordzee waarbij de soort steeds meer het zuidelijke deel innam. De hoogste aantallen strandingen werden een tiental jaren geleden genoteerd.
Waarom het aantal strandende Bruinvissen sindsdien afnam is nog onduidelijk. Een analyse van de data verzameld tijdens luchtsurveys toonde alvast aan dat zich in 2024 relatief lage aantallen Bruinvissen bevonden in de Belgische wateren: in april, augustus en oktober ging het naar schatting om respectievelijk 5200, 1000 en 3300 dieren. In topjaren waren dat er soms drie tot vier keer meer. Een studie, samen met buurlanden, toonde aan dat Bruinvissen tot op relatief grote afstand verstoord werden door scheepvaart.
Zeehonden en Dwergvinvis
Strandgangers meldden in 2024 langs de Belgische kust een totaal van 72 dode zeehonden. Het ging om 34 Grijze en negen Gewone zeehonden, de andere konden niet tot op soort gebracht worden. Voor deze dieren gaat het om het tweede hoogste aantal uit de voorbije 30 jaren, een trend die het gevolg is van groeiende populaties in de ons omringende landen. Sealife verzorgde in 2024 anderzijds relatief weinig zeehonden: zes Grijze en drie Gewone.
De dwergvinvis die op 13 mei 2024 aanspoelde in Oostende was slechts 3,16 m lang en was dus piepjong. Het diertje heeft ongetwijfeld zijn moeder verloren en is verhongerd. Het ging om het enige aangespoelde zeezoogdier in 2024 dat geen Bruinvis of zeehond was. De auteurs maken van de gelegenheid gebruik om het verhaal te vertellen van twee dwergvinvissen die bij ons terechtkwamen in de 19e eeuw.
Op zee werden, naast vele bruinvissen, een dode en twee levende Bultruggen, twee levende Dwergvinvissen, enkele Tuimelaars, een Gewone dolfijn en een groepje Witsnuitdolfijnen gezien.
Evenementen rond walvissen
In 2024 werden heel wat evenementen rond walvissen georganiseerd. Voor het centraal station in Antwerpen trok een levensgrote blauwe vinvis op 13 juni heel wat aandacht. Het dier werd er geplaatst om aandacht te vragen voor aanvaringen van walvissen door schepen.
Maar het was vooral in Koksijde dat heel wat te beleven viel: van 25 mei tot 15 september was er een Cabin Art festival met de walvis als centraal thema, en er was de heropening van het NAVIGO Nationaal Visserijmuseum op 7 september. Een nieuwe blikvanger in dat museum is het skelet van potvis Valentijn, in 1989 begraven in de poldergrond, en na meer dan 30 jaar opnieuw opgegraven.
Het nieuwe rapport ‘Aangespoeld. Zeezoogdieren in België in 2024’ is een uitgave van het Instituut voor Natuurwetenschappen. De voorgaande jaarrapporten (beschikbaar sinds 2014) kunnen hier worden gedownload.