Succesvolle deelname aan CINDI-3 meetcampagne

Het Instituut voor Natuurwetenschappen en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) namen recent deel aan de derde “Cabauw Intercomparison of UV-Vis DOAS Instruments” (CINDI-3). Deze campagne vond plaats in mei-juni 2024 en werd georganiseerd door het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) op het observatorium van Cabauw, gelegen tussen Rotterdam en Utrecht. Meer dan 100 personen uit 16 landen, met 44 instrumenten, waren betrokken bij de internationale meetcampagne, de grootste in zijn soort ter wereld.

Het toezichtvliegtuig voert metingen uit rondom de KNMI-meettoren in Cabauw (© Arnoud Apituley)

Het hoofddoel van CINDI-3 is het testen en vergelijken van verschillende MAX-DOAS (Multi-Axis Differential Optical Absorption Spectroscopy) meetinstrumenten die verontreiniging in de lucht meten, zoals stikstofdioxide (NO2) en ozon (O3). Deze instrumenten maken gebruik van een techniek waarbij het spectrum van verstrooid zonlicht wordt geanalyseerd om de aanwezigheid en concentratie van verschillende gassen in de atmosfeer te bepalen.

Meetinstrumenten opgesteld in Cabauw (© Arnoud Apituley)

In het kader van de Belgische bijdrage werd het luchttoezichtvliegtuig van het Instituut voor Natuurwetenschappen in de weken voor de oefening uitgerust met verschillende meetinstrumenten (o.a. het BIRA SWING imaging DOAS systeem), terwijl BIRA ook NO2 en O3 in-situ meetapparatuur leverde. Samen met andere meettoestellen nabij de KNMI-meetmast in Cabauw, op rondrijdende auto’s en op fietsen, kon een zeer compleet beeld van de verdeling van vervuilende stoffen in de industriële en stedelijke gebieden rond Rotterdam worden samengesteld. Tijdens de CINDI-3-campagne werd ook de NO2-verdeling boven Antwerpen vanuit het vliegtuig in kaart gebracht.

Verspreiding en concentraties van NO2 in de industriële en stedelijke gebieden rond Rotterdam op 7 juni 2024, zoals gedocumenteerd door meetapparatuur aan boord van het Belgische luchttoezichtvliegtuig, in situ en andere mobiele meetapparatuur. (© BIRA/IASB)
NO2-verdeling en -concentraties boven Antwerpen, gemeten vanuit het Belgische luchttoezichtvliegtuig op 26 juni 2024. (© BIRA/IASB)

Alle vluchten werden uitgevoerd op hetzelfde tijdstip wanneer de Copernicus Sentinel-5 Precursor satelliet overvloog, met aan boord het ESA TROPOMI-instrument (Tropospheric Monitoring Instrument) dat verschillende luchtkwaliteits- en klimaatparameters in kaart brengt. Dankzij de succesvolle vergelijking van de observaties van de meetinstrumenten aan boord van het vliegtuig en op de grond, kunnen deze als betrouwbare referentie dienen voor het valideren van satellietinstrumenten die luchtvervuiling vanuit de ruimte meten.

The Belgian surveillance aircraft in action during the CINDI-3 measurement campaign (© Arnoud Apituley)