Een nieuw hoofdstuk in Europees marien onderzoek is begonnen met de officiële oprichting van Eurofleets AISBL, een pan-Europese onderzoeksinfrastructuur die is ontworpen om de toegang tot mariene onderzoeksschepen te revolutioneren. Dit baanbrekende initiatief werd geformaliseerd in Brussel met de ondertekening van de oprichtingsakte door vertegenwoordigers van Ierland, Italië, Frankrijk en België. Voor België was het Serge Scory van het Instituut voor Natuurwetenschappen die de honneurs waarnam.
Eurofleets AISBL is het resultaat van meer dan een decennium van samenwerking tussen Europa’s toonaangevende mariene onderzoeksinstellingen. Sinds 2009 werken uitbaters van onderzoeksschepen samen om een kader te creëren dat ervoor zorgt dat onderzoekers in heel Europa, en zelfs daarbuiten, toegang hebben tot ultramoderne onderzoeksschepen. Door middelen en expertise te bundelen, zal dit initiatief oceanografisch onderzoek efficiënter, duurzamer en inclusiever maken.
Uitbreiding van wetenschappelijke toegang tot de oceanen
Marien onderzoek speelt een cruciale rol bij het begrijpen van klimaatverandering, het beschermen van biodiversiteit en het beheren van mariene hulpbronnen. Onderzoeksschepen zijn echter duur en niet alle landen hebben daarvoor de nodige middelen. Eurofleets AISBL overbrugt deze kloof, waardoor wetenschappers uit verschillende landen kunnen samenwerken en toegang krijgen tot hightech onderzoeksvloten, ongeacht de maritieme capaciteiten van hun thuisland.
Dit initiatief zal helpen om enkele van de meest urgente wetenschappelijke uitdagingen van onze tijd aan te pakken, van het in kaart brengen van de oceaanbodem tot het bestuderen van de effecten van klimaatverandering op mariene ecosystemen. Door gecoördineerde toegang tot onderzoeksschepen kunnen wetenschappers grootschalige studies uitvoeren die voorheen buiten bereik waren voor veel onderzoeksteams. Ook het Belgische state-of-the-art onderzoeksschip RV Belgica maakt al sinds het begin deel uit van de Eurofleets-initiatieven, en dat is nog steeds zo.
Een groenere toekomst voor marien onderzoek
Een van de belangrijkste doelen van Eurofleets AISBL is het stimuleren van de milieutransitie van Europese onderzoeksvloten. Het initiatief zet zich in voor het verminderen van CO2-uitstoot, het verbeteren van energie-efficiëntie en het bevorderen van duurzame maritieme operaties. Tegen 2030 wordt van onderzoeksschepen verwacht dat ze voldoen aan strengere milieunormen, zodat mariene wetenschap zelf niet bijdraagt aan de degradatie van de ecosystemen die ze wil bestuderen en beschermen.
Ondersteuning van de volgende generatie mariene wetenschappers
Naast het verbeteren van de onderzoeksinfrastructuur, is Eurofleets AISBL toegewijd aan training en loopbaanontwikkeling. Jonge onderzoekers zullen profiteren van gecoördineerde trainingsprogramma’s in heel Europa, waarbij ze waardevolle ervaring opdoen aan boord van onderzoeksschepen van wereldklasse. Samenwerkingen met universiteiten en onderzoeksorganisaties zullen wetenschappers in hun beginfase van hun carrière verder ondersteunen, zodat de volgende generatie is uitgerust met de vaardigheden en kennis die nodig zijn om de mariene wetenschap te bevorderen.
Een stap naar een meer uniform Europees onderzoekslandschap
Door de toegang tot onderzoeksschepen te stroomlijnen en internationale samenwerking te bevorderen, versterkt Eurofleets AISBL de positie van Europa als wereldleider in mariene wetenschap. Het zorgt ervoor dat wetenschappelijk onderzoek niet wordt beperkt door nationale grenzen en dat Europa collectief kan reageren op de uitdagingen waarmee onze oceanen worden geconfronteerd.
Nu dit ambitieuze initiatief van start gaat, markeert het een keerpunt voor de Europese mariene wetenschap. Met een grotere toegankelijkheid, een sterke focus op duurzaamheid en een toewijding aan het bevorderen van talent, is Eurofleets AISBL klaar om de toekomst van oceanografisch onderzoek voor de komende jaren vorm te geven.