Op zaterdag 25 juni 2022 werd het nieuwe Belgische oceanografisch onderzoeksschip RV Belgica gedoopt. De officiële ceremonie vond plaats op de Rigakaai (North Sea Port) in de peterstad Gent, waar de RV Belgica voor deze gelegenheid enkele dagen lag aangemeerd. Niemand minder dan HKH Prinses Elisabeth bewees het schip de eer om doopmeter te zijn. Na het uitspreken van de doopformule « Ik doop U BELGICA en wens U en Uw bemanning een behouden vaart. » brak ze met succes een fles champagne op de romp.
De doop van een schip is een restant van een oude traditie. In lang vervlogen tijden beoogde men de genade van de goden te verkrijgen door hen een offer te brengen, waarbij het bloed van een geofferde persoon werd gebruikt. Later verving wijn het offerbloed. Onder de zeevarenden verspreidde zich het gezegde: “Een schip dat geen wijn heeft geproefd, zal bloed proeven”. Het idee is dat een schip dat niet gedoopt werd moeilijkheden zal ondervinden: stormen, schade of ongelukken … Nog later werd de wijn vervangen door champagne, het symbool bij uitstek van feestelijkheid, viering, succes en geluk! Tegenwoordig beschouwen we dit natuurlijk als bijgeloof, maar vormt een doopceremonie nog steeds de uitgelezen gelegenheid om allen die zijn betrokken bij de realisatie, uitbating en operationalisering van een schip samen te brengen, het schip officieel welkom te heten en een voorspoedige toekomst te wensen. De RV Belgica, die op 13 december 2021 aankwam in België en haar wetenschappelijke activiteiten aanving op 27 januari 2022, kan voortaan dus zonder angst voor onheil de zee op (knipoog).
Prominente aanwezigen
De doopceremonie van de RV Belgica werd onder meer bijgewoond door Mr. Vincent Van Quickenborne, Vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee, Mr. Thomas Dermine, Staatssecretaris voor Relance, Strategische Investeringen en Wetenschapsbeleid, Admiraal Michel Hofman, Vleugeladjudant van de Koning en Chef Defensie, Mevr. Carina Van Cauter, Gouverneur van de provincie Oost-Vlaanderen, Mr. Mathias De Clercq, Burgemeester van de stad Gent, Mr. Arnaud Vajda, Voorzitter van het Federaal Wetenschapsbeleid, Divisieadmiraal Jan De Beurme, Vleugeladjudant van de Koning, Commandant van de Marine en plaatsvervangend Admiraal BENELUX, Mevr. Patricia Supply, Algemeen Directeur van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en Mr. Frank Monteny, Algemeen Directeur Onderzoek en Ruimtevaart van het Federaal Wetenschapsbeleid.
Talrijke vertegenwoordigers van de wetenschappelijke wereld, de diverse componenten van Defensie, de lokale, provinciale, gewestelijke en federale overheden, en de bedrijfswereld, zakten voor deze gelegenheid naar de Rigakaai af. Ook Mr. Marcos Freire, Algemeen Directeur van Freire Shipyard, de Spaanse scheepswerf die de RV Belgica heeft gebouwd, Mevr. Beatriz Larrotcha Palma, Ambassadeur van Spanje bij het Koninkrijk België, en Mr. Eric Derriën, Algemeen Directeur van de operator Genavir, woonden de doopceremonie bij.
Staatssecretaris Dermine: “Dat prinses Elisabeth het meterschap van de Belgica opneemt, is een grote eer en krachtig signaal dat ons gedeeld geloof in een ambitieuze toekomst voor het Belgische wetenschapsbeleid in de verf zet. Met maar liefst vier keer meer laboratoriumruimte dan de vorige Belgica, zal dit 71 meter lange vlaggenschip daar sterk aan kunnen bijdragen op vlak van marien onderzoek in België en Europa. Gent is een logische keuze als peter: in de Arteveldestad is de zucht naar kennis en de relatie tot het water bepalend voor de geschiedenis, de identiteit en de toekomst van de stad.”
Veel protocol
Na de voorstelling van de genodigden en een welkomstwoord door Staatssecretaris Dermine, voorzitter van de plechtigheid, was de eigenlijke doop het eerste ceremonieel element van het gebeuren, dat in totaal net geen uur duurde. Daarop kregen de aanwezigen echter nog heel wat bijkomend protocol voorgeschoteld.
Zo werden de volgende attributen aan de RV Belgica geschonken: de Geus (een vierkante vlag met de nationale driekleur die wordt gevoerd bij wijze van groet) werd overhandigd door Staatssecretaris Dermine, de vlag van hulpschip van de Marine door Divisieadmiraal De Beurme, en de scheepsbel (een bronzen bel waarin de scheepsnaam is gegraveerd) door Burgemeester De Clercq.
Daarop volgde, met toestemming van HKH Prinses Elisabeth, de erkenning van de Gezagvoerder van de RV Belgica, Korvetkapitein Gaëtan Motmans, door Divisieadmiraal De Beurme. Deze richtte zich vervolgens tot Mevr. Supply voor de detachering van de Gezagvoerder, de Eerste Stuurman en de Tweede Stuurman bij het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen.
De oorkondes over het peterschap van de RV Belgica werden door Gezagvoerder Motmans en Burgemeester De Clercq uitgewisseld, waarop de Burgemeester zich tot de aanwezigen richtte.
Tot slot scheepten de Gezagvoerder en de bemanning van de RV Belgica aan boord in, en nodigde Staatssecretaris Dermine HKH Prinses Elisabeth uit voor een bezoek aan boord, waar zij het gastenboek ondertekende en enkele technische en wetenschappelijke demonstraties kreeg.
Bijkomende activiteiten
In het kader van het verblijf van de RV Belgica in Gent werden ook enkele publiek toegankelijke activiteiten voorzien. Op vrijdag 24 juni vond het wetenschappelijk symposium ‘RV Belgica – A ship for the future’ plaats in de Aula van de Universiteit Gent, en op zaterdag 25 juni (voormiddag) en zondag 26 juni (hele dag) kreeg het publiek de kans om het schip te bezoeken. Aan boord vond tevens een wetenschapsbeurs plaats, waarin verschillende wetenschappelijke gebruikers hun activiteiten voorstelden en demonstreerden. Dat men voor een bezoek aan de RV Belgica en de wetenschapsbeurs plaatsen moest reserveren bleek geen overbodige maatregel: de RV Belgica was doorlopend tot een maximaal toelaatbare capaciteit gevuld.
Op de Rigakaai kon men verder ook terecht voor een technologiebeurs waar bezoekers de activiteiten van DEME/NH Marine, Expo Marine, Hulpbetoon van de Marine, IC Defensie, ABC Engines, North Sea Drones, Statamat en Thales konden ontdekken. Ook enkele foodtrucks en gelegenheid voor een drankje was voorzien, terwijl jonge en minder jonge kinderen zich konden uitleven op een springkasteel, klimmuur en deathride.
De doopceremonie van de RV Belgica en de welkomactiviteiten waren een gezamenlijke organisatie van het Federaal Wetenschapsbeleid (BELSPO), het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), de Belgische Marine, het Kabinet van de Staatssecretaris belast met Wetenschapsbeleid, het Militair Huis van de Koning, de operator Genavir, North Sea Port, de Stad Gent en de Universiteit Gent, met ondersteuning van de Lokale Politie Gent, de Scheepvaartpolitie en de Brandweer Zone Centrum.
Het Federaal Wetenschapsbeleid (BELSPO) vertegenwoordigt de Belgische Staat als eigenaar van de RV Belgica, het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) beheert de kalender, het budget en de wetenschappelijke instrumentatie, de Belgische Marine levert het brugpersoneel en de thuishaven Zeebrugge, en de operator Genavir is verantwoordelijk voor het geïntegreerde beheer en de exploitatie van het schip.