In januari 2023 werd de maritieme wereld opgeschrikt door een grootschalige ransomware-aanval op een toonaangevende classificatie-maatschappij. Meer dan 1000 schepen werden getroffen. Die aanval is helaas geen alleenstaand incident: de afgelopen jaren was de volledige maritieme sector, van havens over passagiersschepen tot classificatie-maatschappijen, al meermaals het doelwit van cyberaanvallen. Daarom werd enkele jaren geleden de werkgroep cybersecurity binnen het European Coast Guard Forum opgericht. Mede dankzij de kennis die lidstaten uitwisselen in de werkgroep Cybersecurity kunnen jaarlijks ook heel wat aanvallen vermeden worden. De werkgroep cybersecurity, die bestaat uit 32 experts uit de verschillende lidstaten, kwam bijeen van 22 tot 24 mei in Brussel.
Nieuwe inzichten en ontwikkelingen
Er stonden zeven presentaties op de agenda, waarin verschillende aspecten van cybersecurity aan bod kwamen. Belgische sprekers behandelden het thema ‘geopolitieke impact op de kustwachtstructuur en -activiteiten’ en stelden het Centre for Cybersecurity Belgium en de gloednieuwe Cyber Command voor, dat onderdeel is van het Ministerie van Defensie. Verder sprak het EMSA (European Maritime Safety Agency) over haar nieuwe “cyber task force” en de training over cybersecurtiy die ze in een eerste fase zal organiseren voor inspecteurs. Het EFCA (European Fishery Control Agency) gaf dan weer een presentatie over de groeiende bezorgdheid over cyberdreigingen in de visserij. Ook oefeningen op het gebied van maritieme cybersecurity, het nieuwste onderzoek naar maritieme cybersecurity en tot slot het Franse Maritime Computer Emergency Response Team kwamen aan bod.
Tijdens de laatste conferentiedag presenteerde Eurocontrol hoe het GNSS-interferenties voor de luchtvaart aanpakt, om van elkaars expertise te leren. Vervolgens besprak de werkgroep de mogelijke oriëntaties voor de groep op korte of middellange termijn en werd de voorzittersrol van de heer Grison door de groep bevestigd.
Toekomstige uitdagingen cybersecurity
De voortdurende dreiging van cyberaanvallen maakt een goede kennisuitwisseling tussen verschillende landen noodzakelijk. In de afgelopen jaren was de werkgroep cybersecurity een waardevol platform voor overleg. Gezien de huidige ontwikkelingen zal er in de nabije toekomst meer nood zijn aan nauwere Europese samenwerking met de agentschappen. Zo blijft de maritieme sector ook in de toekomst zo veel mogelijk gevrijwaard van cyberdreigingen.
De Kustwacht is een unieke Belgische organisatie die de expertise van 17 partners in de maritieme sector samenbundelt en coördineert, om zo de veiligheid en beveiliging op zee te garanderen. Ook de Wetenschappelijke Dienst ‘Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee (BMM)’, onderdeel van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), behoort tot de partners.
In 2022-2023 is Kustwacht België voorzitter van het European Coast Guard Functions Forum (ECGFF). Samen met de Europese Agentschappen FRONTEX, EMSA en EFCA organiseert ze gedurende het jaar een aantal workshops. In samenwerking met DG Mare van de Europese Commissie wordt eveneens een werkgroep Cybersecurity georganiseerd, en de summit die plaatsvindt eind september 2023.