Maandag 8 februari. Het vriest hier op de grens tussen Europa en Turkije. Vogels werden de hele dag geteld in het Evros Delta Nationaal Park: watervogels – zwanen, ganzen, eenden, steltlopers en meeuwen – en overwinterende roofvogels. Zo werden twee Zeearenden, twee Keizerarenden, een twintigtal Bastaardarenden, een zestigtal Buizerds en evenveel Bruine Kiekendieven, één Slechtvalk, een vijftiental Torenvalken, een twaalftal Sperwers gespot. En geen spoor meer van de twee Ruigpootbuizerds die we eergisteren zagen.
Maar we zijn nog altijd vooral op zoek naar Kleine Zwanen. Om 16.00 uur arriveerden ze op hun slaapplaats en konden ze goed waargenomen worden vanaf de dam tussen de lagune van Drana en het Dimitriades-moeras. Zeven knobbelzwanen dobberden slaperig in het midden van het water terwijl vrijdag op die plek nog tot 8.500 zwanen (van drie verschillende soorten) kwamen slapen. Er was geen beweging tot rond 17.15 uur, het moment waarop de jonge Keizersarend, die we ’s ochtends al hadden waargenomen, over het gebied vloog in de richting van zijn slaapplek in de Loutros-heuvels. 17.30 uur, aankomst van de eerste 8 Kleine Zwanen. De volgende 12 arriveren om 17.35 uur. 17.46 uur: het regent Rosse Casarca’s. 17.58 uur: een groep van 28 Kleine Zwanen komt langzaam tot rust op het water. 18.08 uur: het is volledig donker dus we stoppen de telling. 48 Kleine Zwanen in totaal. Gisteren waren ze nog met z’n 1.240, eergisteren met 1.400 en vorige vrijdag met 8.400! Zijn de Kleine Zwanen die overwinteren in de Evros Delta begonnen met hun voorjaarstrek naar de toendra van Siberië?
De gegevens van 854X, die tijdens een expeditie in Yamal (Rusland) werd uitgerust met een GPS-zendertje, geven meer inzicht in het verschil in aantal. Zijn positie om 02.00 uur ’s morgens laat zien dat er in de Evros Delta meer dan één slaapplaats is. Tussen 12 december 2015, de dag van zijn aankomst in Griekenland, en 12 januari 2016, had 854X 8 verschillende slaapplaatsen: 4 in Griekenland en 4 in Turkije. Tijdens de eerste maand, sliep hij 23 keer in Griekenland en 8 keer in Turkije. Er is dus per nacht een duidelijke variatie in de verdeling van de zwanen over de slaapplaatsen. Waarom weten we niet, maar het weer een belangrijke rol moet spelen. Dit is één uitleg voor de variaties in de tellingen.
Een andere parameter is de timing van het vertrek uit de foerageergebieden. GPS-locaties van 854X en veldwaarnemingen wijzen erop dat de vogels vrijwel uitsluitend foerageren in het Turkse deel van de Delta. De komende dagen gaan we die foerageergebieden bezoeken.
Vandaag was 854X nog in Turkije om 19.00 uur. Om 18.10 uur was de zon al onder, dus is hij in het donker op de slaapplaats aangekomen. Hij werd dus niet geteld. Gisteren, 7 februari, werd 854X om 19.00 uur 7 km ten oosten van de slaapplaats aan het moeras van Dimitriades gelokaliseerd. Hij was hoogstwaarschijnlijk in vlucht op dat moment. Eergisteren was hij nog in Turkije om 18.00 uur en in Dimitriades om 19:00 uur. Hij keerde eerder terug, maar kwam toch in het donker aan. Op 5 februari is het verhaal al bekend: 854X en duizenden soortgenoten zijn de hele dag in de slaapplaats gebleven. Ze zijn helemaal niet gaan foerageren. Maar dat hielp niet om de kleine zwaan met de opmerkelijke gele halsband terug te vinden.