In het kader van de strijd tegen biologische invasies werd op 15 mei een nieuwe nationale campagne gelanceerd onder de naam “Checken – Reinigen – Drogen”. Met de steun van de gewestelijke overheden wil deze campagne de gebruikers van stromende en stilstaande wateren in België bewuster maken van het belang van bioveiligheid. Ter gelegenheid hiervan ondertekenden een aantal waterfederaties vrijwillige gedragscodes om hun praktische betrokkenheid bij de bescherming van de biodiversiteit te tonen.
Op donderdag 15 mei kwamen vertegenwoordigers van vier belangrijke sectoren die actief zijn in zoetwatermilieus in België samen om een belangrijke mijlpaal te markeren in de strijd tegen biologische invasies. Tijdens een officiële ceremonie in het Instituut voor Natuurwetenschappen ondertekenden federaties en organisaties uit de werelden van watersport, visserij, aquacultuur, plezier- en binnenvaart vrijwillige gedragscodes, waarmee ze gezamenlijk hun schouders zetten onder de bescherming van onze aquatische ecosystemen.
Dit initiatief, dat wordt gecoördineerd door het Nationaal Wetenschappelijk Secretariaat voor invasieve uitheemse soorten (NSS-IAS, gevestigd in het Instituut voor Natuurwetenschappen) namens de gewestelijke overheden (Leefmilieu Brussel, Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en het Département de la Nature et des Forêts (DNF)), maakt deel uit van een algemene Europese aanpak om invasieve uitheemse soorten (IUS) te bestrijden (Europese Verordening (EU) 1143/2014) en kadert in het Nationaal Actieplan dat de Belgische implementatie ervan vormt.
Een vrijwillig en gezamelijk engagement
De gedragscodes zijn een vrijwillig instrument om de introductie en verspreiding van IUS in aquatische ecosystemen in België te voorkomen. Ze zijn het resultaat van een participatief proces dat een jaar geleden werd opgestart met de verschillende betrokken sectoren. Samen hebben ze bioveiligheidsmaatregelen gedefinieerd die zowel doeltreffend zijn om de verspreiding van IUS te beperken als verenigbaar met de gebruikerspraktijken.
De ondertekenende partners hebben zich ertoe verbonden hun leden aan te moedigen strenge bioveiligheidsprotocollen toe te passen en deel te nemen aan initiatieven om het bewustzijn over biologische invasies en hun impact te vergroten. Er werd ook een gids voor beheerders van rivieren en waterwegen gepubliceerd, met het oog op het opnemen van bioveiligheid in de specificaties voor onderhoudswerkzaamheden.
Lancering van de campagne « Checken – Reinigen – Drogen »
Tegelijk wordt een nationale communicatiecampagne gelanceerd om alle recreatieve en professionele gebruikers van zoetwateromgevingen – of dat nu kajakkers, vissers, duikers, schippers, viskwekers of beheerders zijn – bewuster te maken van het belang van bioveiligheidsmaatregelen bij het uitoefenen van hun recreatieve of professionele activiteit.
Geïnspireerd door campagnes die elders in Europa al worden gevoerd, zoals in het Verenigd Koninkrijk sinds 2011, is dit initiatief erop gericht de onbedoelde verspreiding van IUS via uitrusting te voorkomen. De centrale boodschap: “Word een held die onze wateren beschermt”.
Maar wat is precies het probleem ?
Biologische invasies vormen een bedreiging voor de biodiversiteit van onze beken, rivieren en meren. De introductie van IUS, vaak per ongeluk, kan het natuurlijke evenwicht ernstig verstoren, met nadelige gevolgen voor de economie en de vrijetijdsbesteding.
IUS, of het nu dieren of planten zijn, worden vaak per ongeluk verspreid. Bijvoorbeeld via de romp van een plezierboot of hengelmateriaal dat niet goed is schoongemaakt na een buitenlandse reis of dat op verschillende plaatsen is gebruikt. IUS van aquatische omgevingen kunnen klein en moeilijk zichtbaar zijn, en kunnen meestal tijdelijke droogte overleven, waardoor ze zich gemakkelijk verspreiden via uitrusting en kleding.
Eenmaal gevestigd, kunnen deze soorten zich vermeerderen en verspreiden, waardoor ze schade aanrichten aan de infrastructuur en de aanblik van ecosystemen kunnen veranderen. Zo kunnen ze recreatieve of professionele activiteiten in zoetwater bemoeilijken. Ze kunnen ook problemen veroorzaken door ziekten over te brengen die de gezondheid van dieren en mensen aantasten.
Een eenvoudige handeling, een belangrijke impact
Na elke activiteit in stilstaand of stromend water raden we aan drie eenvoudige stappen te volgen:
- Checken: Inspecteer en verwijder alle sporen van modder, planten of dieren van uitrusting en kleding.
- Reinigen : Spoel apparatuur grondig af met water, bij voorkeur ter plekke, en gebruik indien mogelijk heet water.
- Drogen : Laat gereedschap en ander materiaal minimaal 48 uur drogen voordat u het opnieuw gebruikt op een andere locatie.
Zo kan iedereen helpen om de introductie en verspreiding van invasieve planten en dieren in onze wateren te stoppen!
Alle informatie over de campagne, de gedragscodes en wat jij kan doen is beschikbaar via https://www.iasregulation.be/nl/checkcleandry.
