De 2025-editie van de North Atlantic Coast Guard Forum (NACGF) Summit vond plaats van 13 tot 16 oktober in Kopenhagen, Denemarken.
Juridische aspecten
Als eerste agendapunt werden de tools of systemen waarover we beschikken vanuit juridische hoek benaderd.
Hierbij werd onder meer gereflecteerd over de zogeheden shadow fleet, een netwerk van schepen of vaartuigen die verhullende tactieken gebruiken om sancties te vermijden, veiligheids- of milieuregelgeving te omzeilen, verzekeringskosten te ontduiken of andere illegale activiteiten te ontplooien.
Professor Kristina Siig (Professor of Martime Law and Law of the Sea, University of Southern Denmark) benadrukte het belang van het principe van “onschuldige doorvaart”. Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee (UNCLOS) bepaalt immers dat onschuldige doorvaart van schepen door territoriale wateren mogelijk moet zijn zolang deze geen bedreiging vormen voor de vrede, orde of veiligheid van de betreffende kuststaat.
Ook een aantal recente maritieme incidenten werden geanalyseerd. Welke wetgeving was van toepassing? En vooral: hoe kunnen we in de toekomst beter anticiperen en reageren?
Feedback van werkgroepen
Op meer operationeel-technisch vlak wordt op de Summit steeds een terugkoppeling voorzien door de voorzitters van de verschillende expertgroepen. Deze kwamen in mei 2025 samen in het Deense Aalborg, en rapporteerden nu over de belangrijkste bevindingen, nieuwe technieken en trends.
Er werd ook dieper ingegaan op de aanpak van recente incidenten zoals die met de de Solong en de Stena Immaculate en dat met de MSC Baltic III.
Deense expertise
Denemarken beschikt over verschillende systemen die zij integreren om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de activiteiten boven hun wateren. Hun langetermijnvisie wordt onderbouwd door een systematische opleiding van alle medewerkers binnen de kustwacht, zodat zij vlot kunnen werken met de Europese datasystemen. Sinds de start van dit initiatief in 2017 zijn inmiddels meer dan 600 medewerkers opgeleid. Denemarken maakt onder andere gebruik van de RPAS-dienst (Remotely Piloted Aircraft System) van het European Maritime Safety Agency (EMSA) en heeft een eigen handboek opgesteld voor het operationeel gebruik ervan.
Het afgelopen jaar werden in Deense wateren ook enkele saildrones getest. Vier drones werden gelijktijdig ingezet en aangestuurd door slechts één operator aan wal. Ze bleken bijzonder goed bestand tegen de grillige weersomstandigheden en doorstonden zelfs een orkaan van categorie 5. Dit project, uitgevoerd door een private onderneming, is een mooi voorbeeld van een succesvolle samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven, met als doel kennisopbouw en marktverkenning.
Samenwerking en overdracht
Daarnaast werkten alle deelnemende lidstaten het afgelopen jaar samen aan een thematic paper rond het thema “Safety and Security in Windmill Parcs”. Ook België heeft hier ervaring in en werkte eraan mee.
Tot slot werd het voorzitterschap van de NACGF tijdens de afsluitende sessie officieel overgedragen aan IJsland.
De Wetenschappelijke Dienst “Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee (BMM)” van het Instituut voor Natuurwetenschappen is partner in de Belgische Kustwachtsamenwerking, en volgt de ontwikkelingen besproken tijdens de NACGF Summit mee op de voet.