Het doel van dit onderzoeksprogramma is om te begrijpen hoe en waarom, binnen een paar jaar, duizenden Kleine Zwanen besloten hebben in de Evros Delta te overwinteren. Verder hopen we te begrijpen waarom de populatie van de Kleine Zwaan, die in de zuidelijke regio van de Noordzee overwintert, sinds 15 jaar dalende is. De eerste resultaten zijn … totaal onverwacht!
De GPS locaties worden om de drie uur doorgestuurd door de zenders van de Kleine Zwanen die geringd werden op het Yamal-schiereiland in augustus 2015. Deze locaties kunnen bekeken worden door in te loggen op de geografische applicatie waarvoor de link zich boven dit bericht bevindt.
De eerste twee Kleine Zwanen verlieten de toendra van Yamal op 11/09/2015. Beide zwanen 843X en 854X zijn onvolwassen mannen. De volgende drie zijn naar het zuiden getrokken op 14, 19 en 22 september. Van de zesde zwaan, 801X, hebben we nog geen enkele transmissie gekregen. Gaat het om een technisch probleem? Is de zender verloren gegaan in een gebied buiten het GSM-netwerk? Werd de Zwaan door een Zeearend aangevallen? Elke hypothese is mogelijk.
De vijf zwanen migreerden afzonderlijk, ondanks dat ze in dezelfde regio en voor een deel in dezelfde groep werden geringd. Ze trokken allemaal naar het zuiden en vlogen over de taiga. Maar wanneer ze in de regio’s van Omsk en Novosibirsk aankwamen, veranderden de zwanen 820X, 832X en 865X van richting, en trokken ze naar het oosten.
Tussen 30/09/2015 en 05/10/2015, zijn de drie zwanen op het Ubinskoye-meer geland. Dit wetland is gelegen op 200 km van de stad Novosibirsk en 1650 km van de monding van de Yuribey. Na een paar uur of een paar dagen rust, vertrokken de drie zwanen richting oosten-zuidoosten, en vlogen over Chakassië en het Altaï-gebergte. De zwaan 865X is de eerste die de grens tussen Rusland en Mongolië overstak. Maar hij landde al snel op het Uvsnur-meer waar hij twee dagen verbleef. Nadien vloog hij weer naar het noorden over de Russische grens naar een meer (op 1200 m hoogte) nabij de stad Kak. Hij bleef daar 12 dagen. Op 28/10/015, in de vroege ochtend, reisde hij 3150 km in drie dagen om de buitenwijken van Shanghai, China te bereiken! Dit is ONGELOOFLIJK! Na enige aarzeling, bereikte hij op 01/11/2015het Poyang-meer, één van de grootste overwinteringsgebieden voor watervogels in China met 3500km² oppervlakte en meer dan 500.000 watervogels tijdens de winter waaronder tienduizenden Kleine Zwanen. Tot nu toe werd gedacht dat deze vogels afkomstig waren vanuit Oost-Siberië, en niet vanuit Yamal dat aan de grens met Europa ligt. De zwaan 865X heeft bijna 6500 km afgelegd in vijf weken. Op 26/11/2015, werd hij vergezeld door de zwanen 820X en 832X. Driemaal ongelooflijk.
Twee andere zwanen gaven regelmatig hun positie door. Ze bleven ten zuiden van de taiga vliegen naar de steppen van Noord-Kazachstan. De zwaan 843X deed er 1 week over. Hij stopte op 18/09/2015 op een klein meer en nadien op een ander, waar hij er tot 17/10/2015 verbleef. De vlucht was van korte duur want de volgende dag vloog hij naar een meer gelegen op 270 km ten westen van het vorige. Ten westen! Dus in de tegengestelde richting van de drie zwanen die naar China trokken! De zwaan 854X volgde dezelfde weg. Hij stopte tussen 5 en 21/10/2015, op minder dan 100 km van zwaan 843X. Hij verliet het Akpas-meer richting westen en vloog naar het zuidwesten naar de Kaspische Zee. Na een stop van minder dan 6 uur aan de delta van de Wolga, vlakbij Astrakan, ging hij rechtsreeks naar het noordwesten. Tijdens de route vloog hij, zonder te stoppen, over de moerassen van Kumo Manych waar alle Roodhalsganzen die we vorige zomers in de Siberische toendra hadden uitgerust met zender, verbleven. Op 23/10/2015 om 11:00, landde 854X op de liman van Beisug aan de oostelijke kust van de Zee van Azov.
In minder dan 48 uur reisde 854X 2300 km. Wat zal hij nu doen? Verder trekken naar het westen om de Evros Delta en de Middellandse Zee te bereiken? En daar overwinteren? Beide locaties zijn op 1100 km afstand gelegen. We hebben te maken met een volledig nieuwe situatie! 843X zal ons waarschijnlijk toelaten om de nieuwe trekroute die de toendra van Siberië tot de Evros Delta verbindt, te ontdekken. 820X, 832X en 865X bevinden zich in China, op een meer langs de Jangtse-rivier. Niemand had waarschijnlijk ooit kunnen denken dat de Kleine Zwaan van de toendra van Yamal met China was verbonden. Kleine Zwanen van dezelfde groep, op dezelfde plaats en op hetzelfde moment geringd, overwinteren in wetlands die 7100 km van elkaar verwijderd zijn.
De geografische toepassing i.v.m. de reis van de met GPS/ GSM-zender uitgeruste Kleine Zwanen op het schiereiland Yamal, werd ontworpen door Philippe Vandevondelee en Yves Tassin van Intergraph België (Hexagon Safety & Infrastructure).
